--Kartiman
Edisi “Latihan Basa Jawa”
Urip ono sajroning pasrawungan pancen ora gampang, kudu
gelem tulad tinuladan. Bebasan timbangan, dadiyo timbangan sing adil, ojo
nganti njomplang, supoyo ora ngrugekke wong liya. Nanging kabeh kuwi mung
gampang diomongke, kasunyatane angel banget. Ono unen-unen “thukuling jamur ing
mangsa ketiga”, angel lan adoh kelakone.
Ngrungokke lan dirungokke isa kanggo bukti menawa tumindak
adil iku pancen angel. Opo maneh ing jaman saiki dadi barang kang larang regane.
Ora saben pawongan iso lan gelem nglakoni. Menawa ono sing gelem nglakoni
mergane kepeksa, ora tuwuh saka niate dhewe. Dadi mung neng kulit, ora nganti
tumekeng daging, opo maneh nganti balung sungsum.
Ngrungokke lan dirungokke kedadeyan soko tembung “krungu”
utowo midhanget. Saben pawongan, mligine sing urip neng tlatah etnis Jawa,
etnis Jawatimur, etnis Banyumas, lan etnis Semarang uwis ngerti opo jarwane
tembung krungu. Nanging ora kabeh pawongan ngerti opo jarwane ngrungokke lan
dirungokke. Sejatine ngrungokke lan dirungokke iku iso dinggo pasemon tumrape
manungsa urip neng bebrayan agung.
Menawa kaperang, sejatine pawongan iku akeh-akehe mung gelem
dirungokke, nanging ora gelem menawa kudu ngrungokke. Menawa lagi ngomongan
bebasan koyo dalang kang lagi medharsabdo, utawa koyo Ratu kang lagi paring
dhawuh “sabdo pandito ratu”, opo kang dadi omongane kudu dirungokke lan
dilakoni. Nanging menawa genti kudu ngrungokke omongane liyan, bebasan “udhu
geger”, nyingkuri, nganggep yen sing diomongke liyan ora ono gunane.
Kahanan ing ndhuwur saiki wis kedadeyan neng masyarakat. Ora
sithik pawongan kang adigang, adigung, adiguna. Kabeh kepengin dadi pemimpin,
nganti koyo ora ono bedane pemimpin karo sing dipimpin. Kabeh amung mbujung
mareme pribadi datan mulad rekasaning liyan. Opo kang omongke kudu dirungokke
lan dilakoni, sanajan ora bener, ora mentes, lan mbeblinger liyan. Tambah
mongkok maneh menawa opo sing diomongke iso nggawe girising liyan. Mbok menawa
pancen mareming ati yen nyumurupi cilakaning liyan mergo omongane.
Ndonya pancen wis kebak kacintrakan. Wong ngalah dhuwur
wekasane, dadine wong ngalah dhuwur rekasane. Becik ketitik ala ketara, dadine sing
becik mung sethithik, sing ala tambah ngambra-ambra. Durjana disubya-subya,
satriya dipulasara.
yen pancen kaya mengkono, dinggo nembang wae, ya dinggo nembang wae, dimen katon bungah..
ReplyDeleteNuwun, mas Karti, iki edisi sing apik kanggoku sinau. Ora mung sinau basa Jawa, ning ya sinau nilai-nilai sing diungkapke...
ReplyDelete